EuroCham: Cần điều chỉnh chính sách miễn thị thực để thu hút khách quốc tế

Để nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút đầu tư trực tiếp và gia tăng dòng khách du lịch quốc tế, từ đó tăng thu ngoại tệ và tạo thêm nhiều việc làm, Việt Nam cần tính tới việc điều chỉnh chính sách thị thực miễn thị thực cho du khách quốc tế ở cả phạm vi và thời gian thực hiện.

Đây là một trong nhiều khuyến nghị được Hội đồng Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) nêu lên trong cuốn Sách Trắng năm 2023, với chủ đề “Hướng tới Kinh tế xanh và Phát triển bền vững”.

EuroCham nhận định, chính sách thị thực nhập cảnh là một trong những đòn bẩy có tác động lớn nhất đến dòng khách du lịch quốc tế. Sau đại dịch, nhiều quốc gia đang nghiên cứu phương án mở rộng phạm vi miễn thị thực. Điều này sẽ giúp nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút đầu tư trực tiếp và gia tăng dòng khách du lịch quốc tế, từ đó tăng thu ngoại tệ và tạo thêm nhiều việc làm.

Theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới, Chỉ số Năng lực Phát triển Du lịch của Việt Nam năm 2019 tăng cao nhất trên toàn cầu, từ vị trí thứ 116 trong số 136 nền kinh tế vào năm 2017 lên thứ 52 trong số 117 nền kinh tế vào năm 20218. Tuy nhiên, ngành du lịch và lữ hành Việt Nam cần cố gắng nhiều hơn nữa để cạnh tranh với các nước ASEAN khác như Thái Lan (thứ 36), Singapore (thứ 9) và Indonesia (thứ 32).

Bắt đầu từ ngày 15/3/2022, Việt Nam đã cho phép miễn xét nghiệm Covid-19 khi nhập cảnh và tiếp tục thực hiện chính sách miễn thị thực như trước đại dịch cho công dân từ 25 quốc gia, trong đó có 8 quốc gia châu Âu.

Theo EuroCham, chính sách hiện tại yêu cầu phải có thị thực trước khi khởi hành/thị thực nhập cảnh/thị thực điện tử là nghiêm ngặt, cùng với thời gian và chi phí phát sinh từ thủ tục này, đang cản trở Khách du lịch tự túc (FIT) từ châu Âu, vốn là tệp khách hàng chi tiêu cao.

EuroCham cũng cho rằng, Việt Nam cần xem xét là việc đa dạng hóa thị trường du lịch trong nước để giảm sự phụ thuộc vào các thị trường truyền thống. Do đó, danh sách các quốc gia được miễn thị thực cần được mở rộng hơn nữa để ngành du lịch nhanh chóng phục hồi và hoàn thành vai trò là một ngành mũi nhọn của nền kinh tế Việt Nam.

“Theo quan điểm của chúng tôi, cấp thị thực du lịch 3 tháng cho khách du lịch từ châu Âu muốn đi nghỉ dài, đặc biệt là trong kỳ nghỉ lễ mùa đông của châu Âu, sẽ giúp thu hút nhiều du khách có mức chi tiêu cao”, EuroCham nhận định.

EuroCham cho hay, thị thực du lịch dài ngày (3 tháng) thường được sử dụng bởi những người đã nghỉ hưu có kinh phí và thời gian để lưu trú lâu hơn bình thường.

Khi so sánh với các quốc gia ASEAN khác, Việt Nam hiện đang ít hơn về số quốc gia được miễn thị thực khi mới chỉ thực hiện miễn cho 25 quốc gia. Hơn nữa, thời gian miễn thị thực phổ biến nhất của Việt Nam (15 ngày) cũng ngắn hơn nhiều so với thời hạn được cấp cho khách du lịch ở các nước khác trong ASEAN (thường là 30 ngày trở lên).

Thí dụ, hiện Thái Lan đã tăng thời hạn lưu trú lên 45 ngày đối với khách du lịch từ các quốc gia/vùng lãnh thổ được miễn thị thực, và 30 ngày đối với những khách du lịch đủ điều kiện xin Thị thực Nhập cảnh (VOA) để kích thích mùa du lịch cao điểm sắp tới. Điều này đã thúc đẩy sự gia tăng đáng kể lượng khách du lịch quốc tế đến Thái Lan trong ba tháng tiếp theo.

EuroCham chỉ rõ: “Điều này (thời gian miễn thị thực ngắn) không chỉ gây hạn chế về thời gian cho du khách mà còn gây khó khăn cho các công ty lữ hành trong việc thiết kế kế hoạch du lịch”.

Báo cáo từ các đại lý lữ hành cho thấy du khách châu Âu sau đại dịch đi du lịch ít hơn, nhưng ở lại lâu hơn so với thời kỳ trước đại dịch. Các chuyến bay thẳng đường dài từ châu Âu có thời gian trung bình là 12 giờ và thường phải bay qua đêm.

Trên thực tế, điều này làm giảm thời gian miễn thị thực ở Việt Nam xuống chỉ còn 13 ngày, trong khi du khách châu Âu có xu hướng lưu trú dài ngày và chi một khoản tiền đáng kể trong các chuyến đi đến Việt Nam. Các kế hoạch du lịch này hiện đang bị rút ngắn để phù hợp với thời hạn eo hẹp 15 ngày.

Từ thực tế đó, EuroCham “đặc biệt khuyến khích tăng thời gian miễn thị thực lên 30 ngày”.

Chỉ ra những yếu tố thách thức trong vấn đề thị thực khi so sánh lợi thế cạnh tranh của du lịch Việt Nam với các quốc gia trong ASEAN, EuroCham đưa ra 4 khuyến nghị: (1) Mở rộng danh sách các quốc gia được miễn thị cho tất cả các quốc gia thuộc Liên minh châu Âu và kéo dài thời hạn miễn thị thực từ 15 ngày lên 30 ngày; (2) Kéo dài thời hạn chương trình miễn thị thực được công bố với thời hạn chương trình miễn thị thực mới trong 5 năm; (3) Cấp thị thực du lịch ba tháng cho những du khách châu Âu muốn thực hiện các kỳ nghỉ dài ngày để thu hút thị trường cao cấp với mức chi tiêu cao; (4) Miễn thị thực lưu trú ngắn hạn trong một số tình huống nhất định, đặc biệt là để hỗ trợ các diễn đàn, triển lãm và sự kiện thể thao.

Tại lễ công bố Sách trắng 2023 hôm 16/2 vừa qua, EuroCham cũng cho biết thêm, Hiệp hội đã báo cáo với Chính phủ về việc hành vi du lịch của du khách đã thay đổi do đại dịch: Đi du lịch ít hơn nhưng dành thời gian lâu hơn ở một điểm đến.

“Chúng tôi đánh giá cao dự thảo quyết định gần đây của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng thời hạn miễn thị thực cho khách du lịch nước ngoài từ 15 lên 30 ngày và chúng tôi hy vọng quyết định này sẽ được thực hiện trong thời gian sớm nhất. Mặt khác, chúng tôi khuyến nghị chính phủ Việt Nam xem xét cấp miễn thị thực 3 tháng hoặc 6 tháng cho những người châu Âu thượng lưu muốn có kỳ nghỉ dài ngày tại Việt Nam”, đại diện của Tiểu ban Du lịch và Nhà hàng khách sạn EuroCham khuyến nghị.