Du lịch biển đảo Quảng Ninh: Đảm bảo tăng trưởng xanh

Sở hữu đường bờ biển dài, hàng nghìn hòn đảo, cùng cảnh quan và hệ sinh thái đa dạng, tỉnh Quảng Ninh có tiềm năng lớn để phát triển du lịch biển đảo. Những lợi thế này mở ra cơ hội thu hút du khách, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nhưng cũng đặt ra cho các địa phương ven biển và hải đảo bài toán phát triển hài hòa, hướng tới du lịch bền vững.

Nằm cách đất liền 7km, diện tích hơn 2.500ha, Cái Chiên sở hữu bãi cát mịn, làn nước trong xanh, rừng nguyên sinh và môi trường trong lành, phù hợp phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng kết hợp dịch vụ hậu cần nghề cá. Những năm gần đây, nhờ sự đầu tư của Trung ương và tỉnh vào các công trình hạ tầng trọng yếu như điện lưới quốc gia, đường xuyên đảo, viễn thông…, Cái Chiên đã có bước đột phá trong phát triển du lịch và nâng cao đời sống người dân. Chính quyền xã phối hợp triển khai, quản lý hiệu quả các công trình, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp phát triển dịch vụ du lịch.

Ông Phạm Thái Việt, Chủ homestay Phi Vừng, xã Cái Chiên chia sẻ: “Đảo Cái Chiên còn nguyên nét hoang sơ nên rất hấp dẫn du khách.  Năm 2017 tôi quyết định đầu tư homestay. Ngoài lưu trú, chúng tôi còn tổ chức các trải nghiệm như câu mực, bắt ốc, đánh cá… Từ vài phòng ban đầu, đến nay homestay đã mở rộng lên 17 phòng; thu nhập từ du lịch cao hơn hẳn so với làm nông nghiệp hay đánh bắt hải sản”.

Cùng với du lịch cộng đồng, địa phương còn thu hút nhiều dự án lớn. Điển hình là Đầu Rồng Resort – khu nghỉ dưỡng cao cấp trên diện tích hơn 20ha, do Công ty TNHH Thương mại Lâm Ngọc Dương đầu tư, gồm khách sạn, bungalow và căn hộ nghỉ dưỡng. Dự án khai thác lợi thế bãi biển dài, đồng thời bảo đảm yếu tố xanh, hài hòa với cảnh quan; giai đoạn 1 đã hoàn thành, tạo thêm việc làm cho lao động địa phương. Ông Phạm Công Trình, Phó Giám đốc điều hành Đầu Rồng Resort, cho biết: “Chúng tôi đang chuẩn bị triển khai giai đoạn 2 xây dựng khu khách sạn và biệt thự nghỉ dưỡng cao cấp, đồng thời kết hợp với chính quyền và người dân địa phương tổ chức các hoạt động, sản phẩm du lịch trải nghiệm trên đảo cho du khách”.

Nhờ hạ tầng được đầu tư đồng bộ, dịch vụ – du lịch phát triển mạnh, đời sống người dân Cái Chiên được nâng cao rõ rệt. Cuối năm 2024, thu nhập bình quân đầu người đạt 92 triệu đồng/năm; xã không còn hộ nghèo và hộ cận nghèo. Ông Nguyễn Văn Mạnh, Chủ tịch UBND xã Cái Chiên cho biết: “Quy hoạch phát triển đến năm 2040 chia đảo Cái Chiên thành 5 khu chức năng: du lịch nghỉ dưỡng cao cấp, trung tâm dịch vụ, bảo tồn sinh thái rừng – biển, du lịch trải nghiệm rừng và bảo tồn rừng ngập mặn gắn với các đảo nhỏ. Định hướng này không chỉ bảo đảm sự hài hòa giữa phát triển kinh tế với gìn giữ tài nguyên, môi trường, mà còn chú trọng bảo vệ nguồn nước và hệ sinh thái tự nhiên trên đảo”.

Còn tại Đặc khu Cô Tô – điểm đến giàu sức hút của du lịch biển đảo Quảng Ninh, với diện tích khoảng 53,6km², dân số gần 7.000 người, nơi đây được định hướng trở thành “điểm đến du lịch sinh thái chất lượng cao” và “đặc khu biển đảo kiểu mẫu” của tỉnh. Giai đoạn 2020-2025, Cô Tô đã đón khoảng 1,2 triệu lượt khách, doanh thu du lịch đạt 3.000 tỷ đồng; tăng trưởng kinh tế bình quân 16%/năm, thu ngân sách tăng 10%/năm. Năm 2025, mùa du lịch hè ghi dấu ấn với 6 tuyến tham quan mới, mở rộng trải nghiệm và dịch vụ hấp dẫn, đảm bảo an toàn và thân thiện với môi trường. Ông Bùi Văn Bình, Chủ homestay Thanh Bình ở thôn Hải Tiến cho biết: “Trước đây đi tàu từ Vân Đồn ra đảo Cô Tô mất hơn 3 tiếng, nay chỉ còn hơn 1 tiếng, hạ tầng thuận lợi giúp du lịch phát triển. Gia đình tôi chuyển từ nông nghiệp sang làm homestay 13 phòng, thu nhập cao gấp nhiều lần so với trước. Với lợi thế nhiều bãi tắm đẹp, người dân đều có thể tham gia làm du lịch, và tôi tin Cô Tô sẽ còn bứt phá khi trở thành đặc khu biển đảo”.

Từ thực tiễn phát triển của các địa bàn ven biển và hải đảo, có thể thấy rõ định hướng của Quảng Ninh là tập trung đầu tư hạ tầng then chốt, quy hoạch đồng bộ, khuyến khích cộng đồng dân cư tham gia và tạo môi trường đầu tư thông thoáng, minh bạch. Nhiều dự án giao thông chiến lược đã hoàn thành như đường ven biển, cao tốc Hạ Long – Vân Đồn – Móng Cái, Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn, cùng các cảng tàu du lịch cao cấp. Hệ thống điện lưới, nước sạch, viễn thông trên các đảo cũng được đầu tư đồng bộ, tạo điều kiện để các tuyến du lịch biển đảo phát triển mạnh.

Những năm qua, du lịch Quảng Ninh đã phát triển mạnh mẽ, khẳng định vị thế là một trong những trung tâm du lịch hàng đầu cả nước. Riêng năm 2024, tỉnh đón khoảng 19 triệu lượt khách, tổng thu hơn 46.460 tỷ đồng; trong đó, du lịch biển đảo giữ vai trò chủ lực. Các địa phương trọng điểm như Vân Đồn, Cô Tô, Cái Chiên cùng Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long sẽ là hạt nhân của hệ thống điểm đến xanh, thông minh, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số trong quản lý, quảng bá và phục vụ du khách. 

Lê Nam