Phát triển nông nghiệp sinh thái gắn với du lịch nông thôn, bảo tồn văn hóa

Hội Nông dân (HND) tỉnh đang khuyến khích hội viên, nông dân đẩy mạnh phát triển du lịch nông thôn trên cơ sở phát huy tiềm năng, lợi thế về nông nghiệp, văn hóa và môi trường sinh thái của địa phương. Đây được xem là hướng đi mới giúp nâng cao đời sống cho nông dân, thúc đẩy nông nghiệp, nông thôn phát triển bền vững.

Bắt nhịp xu hướng, gia tăng thu nhập

Nắm bắt xu thế, tận dụng diện tích đất hiện có, thúc đẩy nông nghiệp bền vững, gia đình ông Vũ Minh Thường, khu Đồng Giữa (phường Hoành Bồ) đã cải tạo khuôn viên, đầu tư một số hạng mục như ao câu cá, nhà chòi, bể bơi, khu ăn uống, phòng nghỉ… để phát triển mô hình du lịch trải nghiệm. Hiện nay, khu du lịch Hoa Quả Viên của gia đình ông đang là điểm đến thu hút hàng nghìn lượt du khách trong và ngoài tỉnh mỗi tháng, đem lại doanh thu 100-200 triệu đồng/năm. Ông Thường cho biết: Ngoài việc nâng cao thu nhập cho gia đình, các nông sản địa phương như gà đồi, ổi Hoành Bồ, bưởi da xanh cũng có được nguồn tiêu thụ ổn định bởi khách du lịch. Gia đình tôi cũng như một số hộ dân khác có nhà vườn trên địa bàn xã Sơn Dương đang tiếp tục bắt tay với nhau để cùng xây dựng các tuyến, điểm du lịch trải nghiệm nông nghiệp nhằm nâng cao thu nhập từ mô hình kinh tế này.

Cùng với gia đình ông Thường, ở phường Hoành Bồ, những mô hình du lịch nông nghiệp đang là hướng đi được nhiều hộ nông dân lựa chọn. Như gia đình ông Ân Văn Kim, khu Đồng Đạng đang có gần 1,5ha đất nông nghiệp, chủ yếu là trồng ổi. Vài năm trở lại đây, được sự khuyến khích của Hội Nông dân địa phương, ông trồng thêm bưởi, nuôi gà, đầu tư cải tạo cảnh quan sân vườn để phát triển mô hình du lịch trải nghiệm. Kể từ khi đưa mô hình này vào hoạt động, mỗi dịp lễ Tết hay ngày cuối tuần, vườn của ông Kim luôn tấp nập khách ra vào. Hướng đi mới này mang đến thu nhập 300-400 triệu đồng mỗi năm cho gia đình ông. Ông Kim cho biết: Vườn ổi giờ không chỉ là nơi làm kinh tế, mà còn là điểm hẹn trải nghiệm. Các đoàn học sinh tìm đến để học ngoại khóa, tìm hiểu cách trồng, cách chăm cây, cách hái quả. Tiếng cười rộn rã của trẻ nhỏ giữa vườn ổi như tiếp thêm động lực cho những người nông dân chúng tôi tiếp tục gắn bó với ruộng vườn.

Ngoài khai thác lợi thế cảnh quan, nhiều hội viên, nông dân cũng tập trung gìn giữ những giá trị văn hóa tốt đẹp để phát triển du lịch nông nghiệp. Đầu năm 2024, 6 hộ dân đồng bào Sán Chỉ thôn Khe Lục (xã Đông Ngũ) đã mạnh dạn xây dựng khu homestay và thành lập tổ hợp tác du lịch cộng đồng. Từ mô hình này, người dân địa phương cũng dần chú trọng hơn đến việc bảo tồn, khai thác giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào và phát huy thế mạnh nông nghiệp để phục vụ phát triển du lịch bền vững. Chị Trần Thị Phấu, thôn Khe Lục, cho biết: Chúng tôi giữ nguyên những nét truyền thống của nhà sàn Sán Chỉ, sàn gỗ, chung quanh đắp gạch đất, mái lợp ngói âm dương. Tường rào sân, vườn nhà được kê xếp đá mà không cần vữa xây, trát. Ngoài ra còn sân rộng là nơi giao lưu biểu diễn hát Soóng Cọ, múa Tắc Xình, đánh quay. Ngoài kiến trúc, du khách đến đây cũng sẽ được trải nghiệm những món ăn đặc sản vùng miền, giao lưu văn hóa, văn nghệ, tham gia nấu rượu, quạt thóc, ngâm chân, tắm lá thuốc… Mô hình này cũng đang mang lại thêm nguồn thu nhập cho các hộ tham gia.

Mở rộng hướng đi du lịch nông nghiệp

Nông dân tận dụng lợi thế đất đai, ruộng vườn để đón du khách đang tạo thành một xu hướng du lịch mới – du lịch nông nghiệp. Thời gian qua, loại hình du lịch này nở rộ tại nhiều khu vực nông thôn của tỉnh, mang lại nhiều giá trị to lớn cho sản xuất nông nghiệp, đồng thời giúp quảng bá văn hoá, nông đặc sản địa phương, nâng cao đời sống cho người dân nông thôn.

Theo bà Nguyễn Thị Tuyết Hạnh, Chủ tịch HND tỉnh: Chúng tôi xác định việc xây dựng nền nông nghiệp sinh thái không chỉ nhằm nâng cao thu nhập cho hội viên, nông dân mà còn góp phần giữ gìn môi trường, bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Đây là cơ sở để gắn sản xuất nông nghiệp với phát triển du lịch nông thôn, đồng thời gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống.

Trước hướng đi này, HND tỉnh đã tích cực tuyên truyền, vận động hội viên duy trì diện tích canh tác nông nghiệp tập trung, áp dụng quy trình sản xuất an toàn, hữu cơ, thân thiện với môi trường. Tiêu biểu vùng trồng chè an toàn ở xã Đường Hoa; vùng trồng lúa tại phường Hoàng Quế; vùng trồng vải phường Yên Tử; vùng trồng ổi phường Hoành Bồ; vùng trồng cam Vạn Yên, đặc khu Vân Đồn… Ngoài lợi ích kinh tế đem lại cho người dân nông thôn, các mô hình này đã tạo ra các điểm đến, sản phẩm du lịch nông nghiệp hấp dẫn, thu hút du khách trong nước và quốc tế. 

Bên cạnh đó, các cấp Hội cũng tích cực phối hợp với ngành du lịch và chính quyền địa phương trong việc đào tạo, tập huấn kỹ năng cho nông dân: Từ kiến thức đón tiếp du khách, quảng bá sản phẩm đến ứng dụng công nghệ số trong giới thiệu, tiêu thụ hàng hóa. Nhờ đó, nhiều hộ nông dân đã mạnh dạn đầu tư cơ sở vật chất, cải thiện dịch vụ, từng bước chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ sang kinh doanh tổng hợp, mang lại thu nhập cao và ổn định. Đồng thời, định hướng cho hội viên coi văn hóa là tài sản quý, cần phải bảo tồn, phát huy tốt, đây chính là lợi thế để tạo dấu ấn riêng biệt trong phát triển kinh tế nông thôn.

Nguyên Ngọc